Beschrijving deelsessies
Hier vind je een beschrijving van de deelsessies en sprekers. Van een aantal sprekers hadden wij geen foto, om technische redenen staat daar een foto die niets met de persoon te maken heeft.
Terug naar het overzicht.
Laurens Ruster
Betaalgedrag van debiteuren en het werken met persona’s
Laurens Ruster (GGN Deurwaarderskantoor)
Tijd: 10.00 -11.00 uur
Over de spreker
Laurens Ruster is als manager Advanced analytics werkzaam bij GGN. Samen met zijn data science team probeert hij op basis van data het betaalgedrag van debiteuren te voorspellen.
Deelsessie
Creditmanagement-organisatie GGN zorgt ervoor dat klanten hun rekeningen betalen. Nu is daarvoor maatwerk vereist en een balans tussen sociaal en economisch belang. Er zijn immers verschillende redenen waarom mensen hun rekeningen wel of niet betalen.
Met behulp van data-analyse heeft GGN debiteuren ingedeeld in verschillende persona’s. Elke persona vertoont een ander betaalgedrag en vergt dus ook een andere aanpak. Persona’s hebben bijvoorbeeld als kenmerk ‘kunnen niet betalen’ of ‘willen niet betalen’.
In deze deelsessie horen we hoe de GGN-persona’s tot stand zijn gekomen, hoe GGN werkt met de persona’s en wat de verdere ontwikkelingen zijn in het voorspellen van betaalgedrag.
Gedragskennis in de praktijk: tools & letter trials
Babs Westenberg en Kaj Bots (BIN NL)
Tijd: 10:00-11:00
Over de sprekers
Babs Westenberg werkt als manager bij Belastingdienst/Toeslagen. Babs studeerde communicatie en begon haar loopbaan in de reclame, bij uitstek de plek voor gedragsbeïnvloeding. In 2002 maakte zij de stap naar overheidscampagnes. In haar loopbaan speelt het toepassen van gedragskennis al ruim tien jaar een grote rol. In 2011 ontwikkelde ze, samen met collega’s en wetenschappers, het CASI, een van de tools voor de toepassing van gedragsinzichten. Juist het praktisch maken van de rijkdom aan gedragsinzichten, en zo een brug slaan tussen wetenschap en praktijk, is haar drijfveer. Babs is sinds 2014 lid van het Behavioural Insights Netwerk NL en werkt, samen met diverse rijkscollega’s, o.a. aan het verrijken van de verschillende tools en een overzicht van opleidingen.
Kaj Bots is werkzaam bij UWV. Hij werkt daar bij de directie Handhaving, het bedrijfsonderdeel dat verantwoordelijk is voor het handhavingsbeleid van UWV. Hij is sociaal psycholoog en heeft zich gespecialiseerd in gedragsverandering. Binnen UWV houdt hij zich bezig met onderzoek en advies op het gebied van het toepassen van gedragsinzichten binnen het beleid, de dienstverlening en de communicatie van UWV.
Deelsessie
Bijna alle vraagstukken in beleid, uitvoering, handhaving en toezicht gaan over gedrag van burgers of bedrijven. Het is daarom niet verwonderlijk dat gedragsinzichten steeds vaker worden meegenomen bij het bepalen van de juiste aanpak. Maar hoe kan je deze kennis nou echt toepassen in je dagelijks werk? En hoe neem je collega’s hierin mee? Hiervoor hoef je niet zelf het wiel uit te vinden: met behulp van tools kan je volgens een min of meer vaste structuur je gedragsvraagstuk in kaart brengen en een oplossing kiezen. In het eerste deel van deze sessie komen de verschillende tools die in de afgelopen tijd ontwikkeld zijn langs. Elke tool legt de nadruk anders, dus kan je er een kiezen die het beste bij jouw vraag en jouw organisatie past.
In het tweede deel presenteren we een stappenplan om te werken met gedragskennis in brieven en e-mails. Welke technieken kansrijk zijn voor jouw brief of e-mail volgt uit een goede gedragsanalyse. Hoe krijg je aandacht voor je boodschap? Hoe neem je weerstand weg? Hoe zorg je dat mensen in beweging komen? Tijdens de sessie krijg je een eerste indruk van oplossingen waarmee je kunt voorkomen dat jouw brief op de grote stapel terecht komt.
Babs Westenberg
Kaj Bots
Goed voorbeeld doet goed volgen: laat vaders meer groenten en fruit eten
Karin Bemelmans, Charlotte Wennekers en Noura el Farissi (EZK/LNV)
Tijd: 10.00 -11.00 uur
Over de sprekers
Karin Bemelmans is manager en projectleider in de public health sector en houdt zich bezig met thema’s rond voeding en gezondheid. Zij heeft een ruime ervaring in overheidsbeleid, projectmanagement en communicatie. Zij werkte onder andere als afdelingshoofd bij het Voedingscentrum, waar zij de programma’s ‘gezond door het leven’ en ‘voedselkwaliteit’ coördineerde. Momenteel is zij coördinator van het Nationaal Actieplan Groente en Fruit (NAGF), een projectorganisatie die als opdracht heeft om de consumptie van groente en fruit in Nederland te bevorderen.
Charlotte Wennekers en Noura el Farissi werken bij de directie Communicatie van EZK/LNV. Zij zijn gespecialiseerd in het toepassen van gedragskennis in communicatie. Zij hebben in het afgelopen jaar verschillende gedragstrajecten en gedragsworkshops begeleid voor EZK en LNV, onder andere voor het mestdossier en duurzame voeding.
Deelsessie
Het voorbeeldgedrag van hun ouders is belangrijk voor een gezond eetpatroon bij kinderen. Nu blijkt uit onderzoek dat mannen minder groenten en fruit eten dan vrouwen. Vaders geven zo een minder goed voorbeeld aan hun kinderen.
Het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit wil de groente- en fruitconsumptie van vaders bevorderen door de inzet van een communicatiestrategie gebaseerd op gedragskennis. Dit traject is in volle gang.
In deze deelsessie laten wij ons graag inspireren door de deelnemers. Doel is om inzichten op te halen die we mee kunnen nemen bij de ontwikkeling van de communicatiestrategie. We doen dit aan de hand van het kaartspel EAST: een laagdrempelige manier om te spelen met gedragskennis. Iedereen is welkom om mee te doen.
Karin Bemelmans
Charlotte Wennekers
Noura el Farissi
Gedragsteam
Hoe kunnen we Nederland veiliger maken met inzichten uit de gedragswetenschappen?
Maureen Turina, Karin Bongers, Brenda Meijer, Ellen van den Berg en Esther Jägers (JenV)
Tijd: 10.00-11.00 uur
Over de sprekers
Maureen Turina is projectbegeleider voor wetenschappelijk onderzoek bij het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatiecentrum en tevens coördinator gedragsinzichten voor het ministerie van Justitie en Veiligheid. Ze is gepromoveerd in de sociale psychologie. Binnen het ministerie van Justitie en Veiligheid adviseert ze over de mogelijkheden om gedragsinzichten toe te passen in beleid.
Dr. Karin Bongers is gepromoveerd in de sociale psychologie en eigenaar van Inspire to Act. Zij adviseert het ministerie van Justitie en Veiligheid bij het toepassen van gedragsinzichten in beleid. Samen met beleidsmedewerkers van dit ministerie en veiligheidsprofessionals in de lokale praktijk werkt zij aan de concrete toepassing van gedragsinzichten in het sociale veiligheidsdomein.
Ellen van den Berg is theoretisch psycholoog en werkt als strategie adviseur/ strategic consultant bij de Centrale Eenheid Strategie van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV). Kernbegrippen in haar werk zijn organisatie-ontwikkeling, governance, opgavegericht werken en storytelling. Haar deelname aan het JenV-gedragsteam richt zich vooral op het genereren van bekendheid met gedragswetenschappelijke inzichten en bevorderen dat die kennis binnen de JenV-organisatie wordt benut.
Esther Jägers is werkzaam bij de directie Veiligheid en Bestuur als beleidsmedewerker. Zij heeft politieke wetenschap gestudeerd aan de Universiteit Leiden. In nauwe samenwerking met gedragswetenschappers werkt zij aan de concrete toepassing van de gedragsinzichten binnen het veiligheidsdomein.
Brenda Meijer volgde in het kader van haar studie Maatschappijgeschiedenis een minor sociale psychologie en nam haar fascinatie voor menselijk gedrag en hoe je dit kunt beïnvloeden mee in haar latere loopbaan bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Daar begon zij als behandelaar van asielaanvragen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) maar ze werkt inmiddels al ruim 13 jaar als communicatieadviseur bij verschillende onderdelen en projecten van JenV. Daar maakt zij ook deel uit van het Gedragsteam JenV en van het interdepartementale Gedragslab dat in opdracht van de Voorlichtingsraad pilots ontwikkelt voor de toepassing van gedragskennis binnen overheidscommunicatie.
Deelsessie
Dit jaar is bij het ministerie van Justitie en Veiligheid een gedragsteam opgericht. Met het gedragsteam willen we stimuleren dat er meer gebruik wordt gemaakt van gedragsinzichten om effectiever beleid te ontwikkelen en uit te voeren.
In deze deelsessie presenteren we een casus op het gebied van sociale veiligheid, zoals overlast door publiek bij voetbalwedstrijden. Met behulp van EAST (Eenvoudig, Aantrekkelijk, Sociaal, Tijdig)-kaarten dagen we het publiek uit om mee te denken over mogelijke interventies.
Gedragsverandering in het streven naar een energieneutrale provincie
C.J. (Carina) Wiekens en K. (Kayleigh) Aalderink (Hanzehogeschool Groningen en provincie Drenthe)
Tijd: 10.00 - 11.00 uur
Over de sprekers
Dr. Carina Wiekens zet zich als lector Duurzaam gedrag bij de Hanzehogeschool Groningen in om met collega’s en studenten de samenleving duurzamer te maken. In samenwerking met het bedrijfsleven, scholen (po, vo, mbo), overheid en inwoners ontwikkelen ze gedragsveranderingscampagnes. Hun aanpak kenmerkt zich door transparantie (degenen die “beïnvloed worden” zijn zich hiervan bewust) en het bevorderen van samenwerking in “betekenisvolle groepen” (collega’s, families, buurt- en dorpsgenoten, klasgenoten, leden van de voetbalvereniging, et cetera). Ingrediënten van succesvolle campagnes zijn: het vergroten van de gevoelde urgentie, het vergroten en in stand houden van enthousiasme, gelijkgetrokken basiskennis van alle partijen, openlijk monitoren van de voortgang en het voorkomen van terugval. In deze deelsessie gaat ze aan de hand van enkele succesvolle campagnes in op de beïnvloedingstechnieken die zij doorgaans gebruiken en wat ze als grootste uitdaging voor de toekomst ziet.
Kayleigh Aalderink is beleidsadviseur participatie in duurzame ontwikkeling bij de provincie Drenthe. De ambitie van de provincie Drenthe is om in 2050 volledig energieneutraal te zijn. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt niet alleen bij de provincie, maar bij de gehele Drentse samenleving. Het is dus noodzakelijk de samenleving zo goed mogelijk te betrekken bij de gezamenlijke zoektocht naar een energieneutraal Drenthe. Kayleigh houdt zich onder andere bezig met gedragsveranderingscampagnes, het on- en offline platform Drenthe in Transitie (DIT) en educatie- en participatietrajecten.
Deelsessie
De provincie Drenthe is in 2014 samen met de Hanzehogeschool Groningen en vele partners gestart met experimenten om duurzaam gedrag te bevorderen. Een koplopersbenadering, het instellen van een digitaal platform en gedragscampagnes moeten de energietransitie in de provincie stimuleren.
Tijdens deze deelsessie worden enkele gedragscampagnes besproken. Voorbeelden hiervan zijn een wijkgerichte/dorpsgerichte aanpak, een aanpak via scholen en bedrijven en lokale initiatieven. Zowel de succesvolle als de minder succesvolle onderdelen van de aanpakken passeren tijdens deze sessie de revue.
Op dit moment worden de meest succesvolle campagnes opgeschaald. Leidt dit daadwerkelijk tot een duurzamere samenleving? Wat bereiken we en wat blijft er liggen? Met de deelnemers wordt nagedacht over wat je wel en niet met gedragsverandering kan bereiken. Wat zijn noodzakelijke vervolgstappen en wat moet wellicht op een andere manier bereikt worden?
Carina Wiekens
Kayleigh Aalderink
De successen van de fietsende Mbo’ers en de zorgverzekering voor minima
Manon Teunissen, Chris Verhoeven, en Niek Verlaan (Gemeente Utrecht)
Tijd: 10.00 - 11.00 uur
Over de sprekers
Manon Teunissen is trainee Armoede, Inkomen en Schulddienstverlening bij de gemeente Utrecht. Ze zet zich in voor de verbetering van de informatievoorziening van de (armoede)regelingen en doet de ontwikkeling van de workshops ‘hulp bij levensgebeurtenissen’. Gedragsinzichten neemt zij in al haar werk mee.
Chris Verhoeven is communicatiestrateeg en specialist in campagnes op basis van gedragsinzichten bij de gemeente Utrecht. Sinds 2011 heeft hij ervaring opgedaan met het werken met gedragsinzichten (nudging) en gesegmenteerde marketing. Hij droeg bij aan de ontwikkeling van een online tool voor het herkennen van reisstijlen in het EU-mobiliteitsmanagementproject www.segmentproject.eu.
Niek Verlaan is adviseur Gezond Stedelijk Leven met expertisegebied 'gedrag' bij de gemeente Utrecht. Hij houdt zich momenteel vooral bezig met het thema 'Werken met gedragskennis' binnen de mobiliteitsopgave van de stad. In 2017 werd hij verkozen tot Jonge Ambtenaar van het jaar Utrecht.
Deelsessie
Waarom gaan mbo-studenten minder vaak met de fiets en wat kunnen we eraan doen om deze trend te keren? En hoe krijg je mensen die al jarenlang bij dezelfde zorgverzekering zitten toch aan het wisselen?
In deze sessie presenteren wij 2 Utrechtse projecten:
1) Fiets stimuleren op het mbo via een peer-to-peer benadering. Op drie mbo-scholen deden we een project waarbij de studenten - in het kader van ondernemerschap - zelf nadachten over het promoten van fietsen. Met (wisselend) succes!
2) In 2017 stapte slechts 6,4% van de Nederlanders over van zorgverzekering. Toch stonden we dat jaar voor de opgave om minima (mensen met minimumloon of minder) van de ene collectieve zorgverzekering naar een andere te krijgen. Dat is niet makkelijk, want veel mensen zaten al jaren bij dezelfde zorgverzekering. Door gedragswetenschappen slim in te zetten werd het project uiteindelijk een (te groot?) succes!
We gaan met je in gesprek over de aanpak, de resultaten en de lessons learned.
Manon Teunissen
Chris Verhoeven
Niek Verlaan
Reflectie op twee social nudging trajecten
Rob Ramackers, Jan van de Graaf en Mats Postema (Gemeente 's Hertogenbosch,Waterschap de Dommel en Pennock en Postema)
Tijd: 10.00-11.00 uur
Over de sprekers
Rob Ramackers is Wijkteamleider bij de gemeente ’s-Hertogenbosch. Op een nuchtere en praktische manier bouwt Rob een brug tussen de burger op straat en de ambtenaren in het gemeentehuis.
Jan van de Graaf is Adviseur Waterkwaliteit bij Waterschap de Dommel en externe partijen binnen hun beheergebied. Het zwaartepunt van zijn werkzaamheden ligt op water kwaliteit in het stedelijk gebied. Jan gelooft in het verbeteren van de waterkwaliteit met een combinatie van het toepassen van gedragskennis en technische oplossingen.
Mats Postema is gedragswetenschapper bij Pennock & Postema. Hij zet social nudging in om organisaties te helpen met een balans tussen korte termijn gemakkelijk gedrag en lange termijn verstandig gedrag uit te lokken.
Deelsessie
Tijdens deze sessie delen twee gemeentes hun ervaringen met de toepassing van social nudging. Wat heeft het opgeleverd en wat zijn discussiepunten?
De casussen die aanbod komen zijn:
1. Hoe verhogen we de tevredenheid van het hondenpoepbeleid in Maaspoort (’s-Hertogenbosch)?
2. Hoe verminderen we Blauwalg in stadswater?
Rob Ramackers
Jan van de Graaf
Mats Postema
Hoe vinden reizigers in openbare ruimte hun weg: crowd management in publieke ruimten tijdens grootschalige verbouwingen
Bart Wiggers en Alexander Schütte (ProRail en Gemeente Utrecht)
Tijd: 10.00-11.00 uur
Over de sprekers
Bart Wiggers, Rail Systems Engineer, werkt vanaf 1991 bij ProRail Projecten. Hij studeerde Economische Bedrijfstechniek aan de HTS Tilburg, met Productie Logistiek als specialisatie. Van 2007 tot 2016 is hij verantwoordelijk geweest voor de bereikbaarheid en toegankelijkheid van station Utrecht tijdens de grootschalige verbouwing. Het was voor dit project van belang dat er minimale hinder voor reizigers was gedurende de werkzaamheden.
Alexander Schütte is sinds 2003 betrokken bij het realiseren van het Masterplan Stationsgebied Utrecht. Dit is een grootschalige en ingrijpende verbouwing van een van de meest intensief gebruikte centrumgebieden van Nederland. Als Programmamanager Infrastructuur en Openbare Ruimte is hij onder andere verantwoordelijk voor het goed functioneren van de openbare ruimte gedurende de verbouwing.
Deelsessie
Het Stationsgebied Utrecht ondergaat forse veranderingen. Tramverbindingen, wegen en fietspaden worden aangepast en nieuwe kantoren, theaters en woningen zijn gebouwd. Het hart van deze herstructurering is het station Utrecht Centraal, dat volledig is vernieuwd en vergroot. De veranderingen in het stationsgebied vinden plaats over een lange periode en hebben grote impact op reizigers, bewoners en bezoekers.
In deze sessie wordt ingegaan op de wijze waarop de gemeente en ProRail hebben samengewerkt om de reizigersstromen veilig en zo efficiënt mogelijk te begeleiden in een continu veranderende bouwomgeving.
Bart Wiggers
Alexander Schütte
Experimenteren kun je leren
Jan Prij (Wetenschappelijk Instituut CDA) en Emilius Goijvaerts (Gemeente Rotterdam/BIGR)
Tijd: 10.00 -11.00 uur
Over de sprekers
Jan Prij (1968) is filosoof, econoom, publicist en redactiesecretaris van Christen Democratische Verkenningen, het politiek-wetenschappelijk kwartaalblad van het wetenschappelijk instituut voor het CDA. Hij werkte eerder onder meer als onderzoeker voor de Adviesdienst Verkeer en Vervoer, Stichting Management Studies en heeft een eigen tekstbureau Zinnen over Zin, voor het verhaal achter de feiten. Hij is de samensteller van een recent CDV zomernummer over nudging dat de politieke balans probeert op te maken van 10 jaar gedragsbeïnvloeding na het verschijnen van het boek Nudge van Richard Thaler en Cass Sunstein in 2008.
Emile Goijvaerts (1958) is senior adviseur bij de gemeente Rotterdam en tevens de oprichter en nu projectmanager van de Behavioural Insights Group Rotterdam (BIGR). Emile heeft een uitgebreid werkverleden binnen het onderwijs en in het gemeentelijk domein. Zijn kracht ligt vooral in het opzetten van innovatieve projecten
Deelsessie
In deze meedenksessie maak je kennis met de Rotterdamse beleidspraktijk van gedragsbeïnvloeding en word je uitgedaagd te reflecteren op de grenzen en de mogelijkheden ervan. Wordt de burger een object van beleidsinterventies die zo subtiel mogelijk gecorrigeerd, geactiveerd en opgevoed moet worden? Of wordt de burger mededrager en -vormgever van politieke oplossingen? En hoe dan?
Tot hoever mag de overheid gaan als ze burgers een nudge wil geven ofwel ‘een zetje in de goede richting’? Hoe gaat deze sturing in de praktijk in zijn werk en wat zijn criteria voor de succesvolle toepassing ervan? En breder: hoe kan ik het beleid maken met gedragskennis beter verankeren in mijn eigen organisatie? Aan de hand van een praktijkcase krijgen we zicht op bestuurlijke en politieke dillema’s die samengaan met deze vorm van overheidsbeïnvloeding.
Jan Prij
Emile Goijvaerts samen met medeoprichter van BIGR Semiha Denktas (EUR)
Quirine Diesbergen
De toepasbaarheid van gedrag- en cultuurtoezicht van markttoezichthouders voor inspectiediensten
Quirine Diesbergen (ILT)
Tijd: 10.00 -11.00 uur
Over de sprekers
Quirine Diesbergen werkt al bijna haar hele carrière bij de overheid, in veel verschillende functies, van adviseur tot leidinggevende. De laatste jaren werkt ze in toezicht, eerst op het gebied van woningcorporaties, toen (binnen de Inspectie Leefomgeving en Transport, ILT) op het thema water. Recent is ze programmanager Bodem binnen de ILT geworden.
Deelsessie
Er zijn veel bedrijven in Nederland die belangrijk zijn voor ons land. Grote dienstverleners op het spoor, in de lucht en in de publieke sector. Die bedrijven willen intrinsiek graag het goede doen. Is een traditionele benadering van onze diensten voor hen de meest geschikte, met inspecties en behorende sancties als een last onder dwangsom bij gevonden gebreken? Of zou je deze volwassen bedrijven, feitelijk instituties, niet moeten zien als volwaardige gesprekspartner op niveau? Dan kun je samen onderzoeken hoe ‘in control’ ze zijn in hun sturing en hun inzicht geven in hoe zij hun doelen beter kunnen realiseren.
Voor een antwoord op die vraag ging ILT kijken bij markttoezichhouders AFM en DNB, die gedrag- en cultuurtoezicht hebben ontwikkeld voor de grote banken en verzekeraars. In de workshop krijg je een overzicht van elementen daaruit die ook voor inspectiediensten interessant zijn èn ervaar je zelf hoe zo’n cultuuronderzoek werkt.
Nudging bij DUO&OCW: progress, impact & lessons learned
Marc van der Steeg, Lisanne Grimberg (OCW) en Nico Bloem (DUO)
Tijd: 10.00 -11.00 uur
Over de sprekers
Lisanne Grimberg en Marc van der Steeg zijn lid van BIN NL, beiden econoom en werkzaam op de Directie Kennis van het Ministerie van OCW. Ze zijn beiden al enkele jaren bezig met het bevorderen van het gebruik van gedragsinzichten binnen OCW en DUO.
Nico Bloem werkt bij DUO als product owner van Customer Journey Management en is bezig om op basis van klantgedrag de dienstverlening te verbeteren. Hierbij worden steeds vaker de principes van gedragsverandering toegepast om het juiste doelgedrag bij klanten te bewerkstelligen en zo schulden of andere problemen te voorkomen.
Deelsessie
In deze sessie nemen we jullie mee in de opzet en resultaten van enkele nudge-projecten die DUO en OCW recent hebben uitgevoerd. Heeft nudging bijgedragen aan minder betalingsachterstanden op studieschulden? Heeft nudging ervoor gezorgd dat minder studenten hun OV-kaart te laat hebben ingeleverd na afloop van hun studie en tegen boetes zijn aangelopen?
Daarnaast delen we de wijze waarop we de toepassing van gedragskennis bij OCW en DUO op de kaart proberen te zetten. We vertellen wat lijkt te werken, maar ook waar we zoal tegenaan lopen. Graag gaan we daarbij in gesprek met de deelnemers over hun ervaringen binnen hun eigen organisatie.
Marc van der Steeg
Lisanne Grimberg
Nico Bloem
Wil Tiemeijer
Snel en langzaam leven
Will Tiemeijer (WRR)
Tijd: 10.00-11.00 uur
Over de spreker
Will Tiemeijer werkt sinds 2007 als onderzoeker bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Daar heeft hij zich gespecialiseerd in onderwerpen op het gebied van psychologie, filosofie en politiek. Hij was onder meer verantwoordelijk voor een reeks van publicaties over de psychologie van kiezen en de relevantie van gedragswetenschappen voor politiek en beleid. Ook was hij één van de auteurs van het rapport 'Weten is nog geen doen' uit 2017. Momenteel werkt hij aan een project over onzekerheid en maatschappelijk onbehagen.
Deelsessie
Sommige mensen denken en plannen altijd vooruit, andere mensen leven bij de dag. Wat er morgen gebeurt zien we dan wel weer. Voor professionals die gedrag willen veranderen, heeft dit belangrijke consequenties. Mensen die sterk op het hier en nu zijn georiënteerd, verleid je niet met mooie vergezichten…
In deze presentatie zal Will Tiemeijer uiteenzetten wat de psychologie heeft geleerd over verschillen in tijdsoriëntatie en gaat hij in op het verschil tussen een snelle en een langzame levensstrategie. Samen met de zaal doordenkt hij wat dit betekent voor gedragssturing.
Het hoe en waarom van korter douchen: directe feedback voor langdurige gedragsverandering.
Michel Handgraaf en Anouk Griffioen (Universiteit Leiden)
Tijd: 10.00-11.00 uur
Over de sprekers
Dr. Michel Handgraaf (1971) promoveerde in 2004 aan de Universiteit Leiden op onderzoek naar de rol van eigenbelang, collectief belang en eerlijkheid in economische situaties. Zijn onderzoek richt zich voornamelijk op de verschillen tussen voorspellingen op basis van rationeel-economische theorieën en het gedrag dat mensen daadwerkelijk vertonen. In het verleden onderzocht hij de motieven die spelen bij verdeelbeslissingen, ethische beslissingen (liegen) en de rol van hormonen bij onderlinge afhankelijkheid. Momenteel doet hij lab- en veldexperimenten en survey onderzoek naar beslissingen die met het milieu en energieverbruik te maken hebben. Bij dergelijke beslissingen spelen onzekerheid, sociale aspecten en tijdsaspecten een belangrijke rol. Naast theoretische inzichten levert dit onderzoek ook praktische kennis over mogelijke beleidsinterventies op. Michel is Associate Professor bij Urban Economics aan de Wageningen Universiteit en Principal Investigator bij het ‘Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan Solutions (AMS)’. Hij leidt het Student Hotel Living Lab (zie www.energybehavior.com).
Anouk Griffioen (1990) werkt sinds 2014 aan haar promotieonderzoek bij de leerstoelgroep Urban Economics aan de Wageningen Universiteit. Anouk heeft een achtergrond in bedrijfskunde (BSc) en sociale psychologie (MSc). In haar onderzoek richt ze zich op het stimuleren van energiebesparend gedrag wanneer financiële prikkels afwezig zijn. Een groot deel van haar promotieonderzoek heeft ze uitgevoerd bij The Student Hotel, waar ze het effect van gedragsinterventies op objectief gemeten energieverbruik heeft onderzocht.
Deelsessie
In onze interactieve workshop presenteren we eerst de resultaten van een recent onderzoek in ons Living Lab in The Student Hotel. Het betreft de installatie van een real-time feedback device (Amphiro) onder de douche, waarmee we een besparing van gemiddeld 17% op het energie- en waterverbruik onder de douche hebben bewerkstelligd. Bovendien bleek na het weer weghalen van het apparaatje dat een maand later nog steeds 10% minder energie werd verbruikt dan voor de plaatsing. Dat alles in een setting waarin de deelnemers niet betaalden voor hun energieverbruik en financiële besparingen dus geen rol speelden.
We gaan in op de redenen waarom deze vorm van feedback zo goed werkt. Daarna willen we graag met de deelnemers nagaan hoe we deze kennis kunnen toepassen op andere besparingsgebieden.
Michiel Handgraaf
Anouk Griffioen
Rozanne van Giesen
Keuzegedrag verzekerden: welke interventies zorgen voor (meer) bewust keuzegedrag onder inerte verzekerden?
Roxanne van Giesen (CentERdata)
Tijd: 10.00-11.00 uur
Over de spreker
Roxanne van Giesen werkt bij CentERdata als onderzoeker bij de unit Consumentenonderzoek van de afdeling Kwantitatieve Analyse. Ze is als onderzoeker en projectleider betrokken bij diverse projecten op het gebied van consumentengedrag. Centraal staat de vraag hoe consumenten beslissingen nemen en keuzes maken. Roxanne heeft diverse projecten voor de Europese Commissie uitgevoerd en voor verschillende Ministeries en bedrijven, bijvoorbeeld hoe gedragsinterventies zorgen voor duurzame voedselkeuzes en energiebesparingen. Roxanne studeerde in 2010 af in de Research Master Sociale en Gedragswetenschappen aan Tilburg University (sociale en economische psychologie). Na haar studie is ze promotieonderzoek gaan doen bij de Wageningen Universiteit naar attituden van consumenten ten aanzien van onbekende dingen, zoals nanotechnologie.
Deelsessie
Het is voor veel consumenten teveel gedoe om jaarlijks hun zorgverzekering uit te zoeken en daarbij een bewuste keuze te maken: blijven ze bij hun huidige zorgverzekeraar of kunnen ze beter over stappen naar een andere zorgverzekeraar? Veel consumenten doen niets (blijven ‘inert’). Hoe komt dit? En wat kunnen we hier aan doen? In deze sessie gaan we in op barrières en drijfveren van consumenten om wel of niet te switchen van zorgverzekeraar. Daarna kijken we gezamenlijk naar wat we zouden kunnen doen om meer bewust keuzegedrag voor elkaar te krijgen. In het laatste deel bespreken we een gedragsexperiment, uitgevoerd tijdens het overstapseizoen in 2017: welke interventies kunnen inerten aanzetten tot het maken van een meer bewuste keuze voor blijven bij de huidige zorgverzekering of overstappen naar een beter passende zorgverzekeraar.
Hoe we ggz-aanbieders motiveren om wachttijden te registreren.
Joep Beckers & Whitney Tanihatu (namens Tess Beke) (Nza en Universiteit Nijmegen)
Tijd: 10.00-11.00 uur
Over de sprekers
Tess Beke, Master of Science en Master of Laws, is gedragsexpert bij de NZa en tegelijkertijd bezig met haar PhD aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij onderzoekt hoe de NZa ggz-zorgaanbieders kan motiveren om transparanter te zijn over hun wachttijden. Het onderzoek dat wij toelichten is onderdeel van haar PhD.
Dr. Joep Beckers is senior gedragsexpert bij de NZa. Hij houdt zich vooral bezig met markttoezicht, toezicht op zorgaanbieders en strategische vraagstukken.
Whitney Tanihatu, Master of Science, is gedragsexpert bij de NZa. Zij houdt zich vooral bezig met toezicht op zorgaanbieders, interventie-ontwikkeling en procesbegeleiding.
Deelsessie
Niemand wil onnodig lang wachten op zorg. Inzicht in de actuele wachttijden is voor de patiënt en de verwijzer van groot belang. Daarom zijn ggz-aanbieders verplicht transparant te zijn over hun wachttijden door deze in een landelijk portaal te registreren. Toch gebeurt dit nog niet altijd (goed).
In deze deelsessie stellen we ons de vraag: hoe kunnen we ggz-aanbieders motiveren om transparanter te zijn over hun wachttijden? Op interactieve wijze lichten we toe wat wij hebben gedaan om deze vraag te beantwoorden en wat onze resultaten zijn. Aan de hand van theorieën over psychologische weerstanden nemen we je mee in onze reis die begon met het uitvoeren van een doelgroepenanalyse, en via het ontwikkelen van een passende interventie uitmondde in het meten van de effectiviteit van verschillende gedragsveranderingstechnieken. In de complexe werkelijkheid van de toezichtspraktijk is een dergelijke reis natuurlijk niet zonder uitdagingen. Ook hierover gaan we graag met jou in gesprek. Welke lessen leren we en welke conclusies zijn er te trekken?
Joep Beckers
Whitney Tanihatu
Tess Beke
Financieel sterker: Hoe onderzoek bijdraagt aan innovatie
Laura Straeter en Stefan van Woelderen (ING - Think Forward Initiative)
Tijd: 13.30 -14.30 uur
Over de sprekers
Stefan van Woelderen en Laura Straeter zijn beide werkzaam bij ING en betrokken bij het Think Forward Initiative, Stefan als principal economist en Laura als behavioural scientist. Samen met hun collega’s in Amsterdam en Londen proberen zij inzichten over financieel kwetsbare consumenten te genereren en te vertalen naar praktische aanbevelingen.
Deelsessie
In Europa leeft meer dan 50% van de mensen in een financieel kwetsbare positie. Zij hebben moeite om iedere maand rond te komen. Problemen zoals schuld, een tekort aan spaargeld en te weinig pensioenopbouw zijn voor hen de dagelijkse realiteit.
Hoe kunnen onderzoek, innovaties en interventies deze groep helpen financieel sterker te worden? Het Think Forward Initiative (TFI) houdt zich dagelijks met deze vraag bezig.
In deze deelsessie delen we onderzoekinzichten en zullen we actief met de deelnemers bespreken hoe deze inzichten kunnen leiden tot innovaties en nieuwe interventies op het gebied van financieel gedrag.
Laura Straeter
Stefan van Woelderen
Nick van Gaalen
Gedragslab: lessen van een gedragsteam
Nick van Gaalen (AZ)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de spreker
Nick van Gaalen (ministerie van Algemene Zaken) is coördinator van het Gedragslab. Hij zoekt dagelijks naar manieren om het toepassen van gedragskennis in overheidscommunicatie te stimuleren en is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van CASI: een communicatie-instrument dat helpt bij de gedragsanalyse en om onderbouwde keuzes voor strategieën en interventies te maken.
Deelsessie
De communicatiediscipline experimenteert in opdracht van de Voorlichtingsraad (VoRa) in 2017 en 2018 met een Gedragslab: een rijksbreed communicatieteam werkt aan drie communicatievraagstukken met een gedragscomponent.
Drie teams van communicatieadviseurs, onderzoeksadviseurs en woordvoerders hebben CASI gebruikt voor het uitvoeren van een analyse van het gedrag, de doelgroep en de context en het ontwikkelen van gedragsinterventies. Zij hebben gewerkt aan een casus van het ministerie van Defensie over voeding, van Justitie en Veiligheid over agressie en geweld tijdens de jaarwisseling en van de Belastingdienst over het voorkomen van schulden door Kinderopvangtoeslag.
Tijdens de sessie delen deelnemers van het Gedragslab de geleerde lessen van dit experiment. Hoe zet je een gedragsteam op? Hoe organiseer je de samenwerking? Wat levert het op? Wat zijn succesfactoren? En wat zijn de valkuilen?
Toepassing gedragsinzichten in beleid gericht op bedrijven
Bas Warmenhoven en Diederik Verzijl (PwC)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
Bas Warmenhoven is een ervaren beleidsadviseur gespecialiseerd in beleidsonderzoek, beleids- en organisatie-evaluatie en effectmeting. Hij adviseert voornamelijk de Rijksoverheid en Europes instituties. Als onderzoeker heeft Bas zich de afgelopen jaren onder meer beziggehouden met: innnovatiebeleid, Europese en internationale samenwerking, subsidieverleningsprocessen, handhaving van regelgeving en publiek-private samenwerkingen.
Diederik Verzijl is een energieke professional die zich specialiseert in ondernemerschap en innovatie. Hij adviseert de Europese Commissie, Nederlandse ministeries, innovatieve bedrijven, gemeenten en regionale organen. Daarbij richt hij zich op vraagstukken rond economische groei, arbeidsmarktontwikkeling, hoe innovatie te organiseren en aan te moedigen, de inbedding van innovatie in regionaal beleid en op het smeden van concrete samenwerkingsverbanden gericht op innovatie en kennisoverdracht.
Beide sprekers zijn werkzaam bij adviesbureau PwC.
Deelsessie
De academische literatuur over gedragsinzichten gaat vooral over het gedrag van individuen, niet over bedrijven. Hetzelfde geldt voor de – zich snel uitbreidende – praktijk van toepassing van gedragsinzichten. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) wilde daarom inzicht krijgen in hoe bedrijven zich gedragen en hoe het gedrag en de keuzes van bedrijven te beïnvloeden zijn.
PwC heeft, samen met de Rotterdam School of Management, onderzoek uitgevoerd voor EZK. Op basis van literatuuronderzoek, gesprekken met gedragsexperts en case studies heeft PwC een model ontwikkeld dat de denkstappen beschrijft bij het ontwikkelen van gedragsinterventies gericht op bedrijven.
In de deelsessie zullen de belangrijkste resultaten van het onderzoek, waaronder het model, worden gedeeld met de aanwezigen. Ook zullen de onderzoekers van PwC met jou in gesprek gaan over een aantal nieuwe vragen die het onderzoek oproept.
Bas Warmenhoven
Diederik Verzijl
Een netwerk perspectief op attitudes en gedrag
Hannah Nohlen, Jonas Dalege (Universiteit van Amsterdam)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
Hannah Nohlen is universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam en werkt bij de afdeling Sociale Psychologie. Zij richt zich in haar onderzoek voornamelijk op de invloed van attitude- en keuzeconflicten op gedrag en maakt gebruik van experimenteel lab- en veldonderzoek. Nohlen is afgestudeerd in Behaviour Science aan de Radboud Universiteit en gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam. Ze werkte als postdoctoraal onderzoeker bij de University of Toronto in Canada.
Jonas Dalege werkt als PhD-kandidaat aan de Universiteit van Amsterdam bij de afdeling Sociale Psychologie en de afdeling Psychologische Methodenleer. Zijn onderzoek richt zich vooral op het toepassen van netwerk modellering en netwerk theorie op attitudes. Dalege heeft zowel zijn Bachelor Sociale Psychologie (cum laude) als ook zijn onderzoeksmaster Psychologie (cum laude) aan de Universiteit van Amsterdam behaald. Voordat hij aan zijn promotietraject begon was hij als onderzoeksassistent verbonden aan de afdeling Sociale Psychologie van de Universiteit Hamburg.
Deelsessie
Veel interventies kampen met het probleem dat het informeren van publiek niet tot de gewenste attitude- en gedragsverandering leidt. Attitudes zijn moeilijk te beïnvloeden, mensen houden vast aan hun mening ondanks ontkrachtende informatie en de relatie tussen attitudes en gedrag is niet perfect.
In deze deelsessie stellen we een nieuwe theorie over attitudes voor, waarin informatie over een onderwerp gerepresenteerd wordt in een netwerk-structuur. Deze structuur kan helpen om attitudeverandering en de relatie tussen attitudes en gedrag beter te voorspellen.
In het tweede deel van deze sessie nodigen we de deelnemers uit om in discussie te gaan over de implicaties van deze aanpak voor gedragsverandering en het voorkomen van polarisatie van meningen.
Hannah Nohlen
Jonas Dalege
Het grootste gedragsexperiment ooit; Wat de overheid kan leren van psychologen bij massaal experimenterende bedrijven en hun groeiende voorsprong in gedragskennis
Mischa Coster & Bart Schutz (Grey Matters, Online Dialogue en Nederlands Instituut van Psychologen)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
Mischa Coster MA MS (mediapsycholoog) is eigenaar en Chief Psychology Officer bij Grey Matters en drs. Bart Schutz (economisch en consumenten-psycholoog) is mede-eigenaar en Chief Psychology Officer bij Online Dialogue.
Beiden zijn internationaal veelgevraagde sprekers over gedragsbeïnvloeding. Mischa is vaak te zien bij programma’s als TROS radar [https://radar.avrotros.nl/uitzendingen/reacties/item/wapen-je-tegen-psychologische-marketingtrucs/] en Bart behoort tot de 1% best beoordeelde sprekers binnen Google [https://m.youtube.com/watch?v=vE493RQNBig] en werkte bijvoorbeeld mee aan de VPRO docu ‘What makes you click’ [https://vimeo.com/183463884]. Bart en Mischa zijn bovendien ook voorzitter en bestuurslid van de sectie Sociale en economische psychologie van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP)[https://www.psynip.nl/actueel/nieuws/2018/nieuwe-sectie-sociale-economische-psychologie/].
Deelsessie
Op dit moment vindt het grootste gedragsexperiment ooit plaats. Het bedrijfsleven experimenteert massaal wat ons gedrag bepaalt en beïnvloedt. Er is een run op gedragsexperts die op hoge snelheid op wetenschap gebaseerde winnende hypotheses en uitingen kunnen opstellen. Op psychologen die gedragsmodellen bouwen en evolueren op basis van de honderden, soms duizenden experimenten per jaar. De Chief Psychology Officer is eindverantwoordelijk voor de ethiek, het dagelijks experimenteren met honderdduizenden mensen en de competitieve groei in gedragskennis.
Welke kennis doen bedrijven daarmee op die de wetenschap en overheid missen? Wat vinden we daar als samenleving van? Wat kan de overheid ervan leren en toepassen? En wat kan zij doen om de groeiende ongelijkheid in gedragskennis in de war-on-nudging tegen te gaan?
Mischa Coster
Bart Schutz
Spijbelaars verleiden het tij te keren
Suzanne Plantinga, Daan Mager (Kantar Public) en Marjolein de Jong (Young Inspiration)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
Daan Mager, expert gedragsbeïnvloeding
Daan is expert gedragsbeïnvloeding bij Kantar Public Consulting in Londen, na 8 jaar als onderzoeksadviseur bij Kantar Public (voorheen TNS NIPO) in Amsterdam te hebben gewerkt. Hij helpt klanten in de publieke sector wereldwijd met gedragsbeïnvloedingstrajecten, van de identificatie van een probleem tot en met de implementatie van een oplossing.
Daan is gefascineerd door het verschil tussen wat mensen zeggen te willen en hun daadwerkelijke gedrag. Hij kan zich dagen vermaken met een stapel goed onderbouwde onderzoeksresultaten en de opdracht om kansrijke interventies te ontwikkelen, samen met alle relevante stakeholders.
Suzanne Plantinga, onderzoeksadviseur
Suzanne is onderzoeksadviseur bij Kantar Public (voorheen TNS NIPO) en heeft ruim 10 jaar ervaring met beleids- en communicatievraagstukken voor opdrachtgevers in het publieke domein. Zij werkt voor uiteenlopende opdrachtgevers en veelal in het onderwijsdomein.
Suzanne’s missie in projecten is altijd dat resultaten daadwerkelijk gebruikt worden om een organisatie in beweging te krijgen. Ze heeft er een hekel aan als opdrachtgevers niet kunnen aangeven wat ze met onderzoeksuitkomsten hebben gedaan, en begeleidt haar klanten dan ook het liefst tot ver na de oplevering van een rapport om keuzes te maken, beleid te concretiseren en volgende stappen te zetten.
Marjolein de Jong, jongerenexpert
Marjolein is eigenaar van Young Inspiration. Als jongerenspecialist werkt Marjolein in het mbo, hbo en de publieke sector aan goede manieren om jongeren te betrekken bij beleid en onderzoek. Marjolein heeft jarenlange ervaring met kwalitatief onderzoek onder jongeren met diverse achtergronden, waaronder migranten, mantelzorgers, mbo’ers, hbo’ers, vmbo’ers en schoolverzuimers. Vanuit onderzoek werkt ze aan strategie, beleid, workshops en advies waarbij ze klanten altijd uitdaagt door de ogen van jongeren te kijken naar hun vraagstuk.
Marjolein gelooft erin dat beleid of communicatie effectiever wordt op het moment dat je door de ogen van jongeren kijkt naar wat werkt. Zij krijgt energie als ze haar klanten met haar nieuwsgierige karakter kan ‘besmetten’.
Deelsessie
Hoe verleiden we spijbelaars om weer naar school te gaan?
Hoewel Nederland koploper is in Europa bij de aanpak van voortijdig schoolverlaten, komen er nog steeds ruim 20.000 Nederlandse jongeren per jaar van school zonder startkwalificatie.
De gemeente Rotterdam weet dat spijbelen daar een voorbode van kan zijn en wil daar iets aan doen. Wij laten je tijdens deze deelsessie zien waar het gedrag van Rotterdamse spijbelaars vandaan komt. Wat vinden zij eigenlijk van school en van spijbelen? Wanneer is verzuim in hun ogen acceptabel en wanneer niet? En hoe kijken hun ouders daar tegenaan?
We zijn niet alleen het gesprek aangegaan met jongeren en hun ouders maar zochten ook naar achterliggende gedragsmechanismes die het spijbelgedrag verklaren. Tijdens deze deelsessie onthullen we hoe we dat deden en denken we graag samen met jullie na over interventies om vroegtijdig schoolverlaten in Rotterdam en elders tegen te gaan.
Daan Mager
Suzanne Plantinga
Marjolein de Jong
Gedrag van spelers tijdens serious games
Riëtte Dekkers, Sean Sauren en Marthijn de Blaeij (EZK/LNV)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
Riëtte Dekkers en Marthijn de Blaeij zijn serious game designers bij EZK en LNV. Zij maken per jaar circa 15 serious games over allerlei beleidsonderwerpen. Sean Sauren is Rijkstrainee en loopt een half jaar mee met Riette en Marthijn.
Deelsessie
Homo ludens, de spelende mens: mensen houden van spelen. Spelen heeft iets weg van een ontdekkingsreis, iets avontuurlijks, zelf uitvinden, proefondervindelijk voorwaarts gaan, doen en beleven; alleen of met elkaar.
Het vermaak in een serious game moet de beleving versterken en daarmee ook de interventie. De doelen worden impliciet ingebouwd in het spel, zodat de speler volledig kan opgaan in het spelen. Dat kan alleen als de gamedesigner de realiteit op een pakkende manier weet te vertalen naar de abstractie van de game. Maar ook de speler heeft een uitdaging. Het is aan hem om deze abstractie weer terug te vertalen naar de realiteit en zodoende iets te leren.
Riëtte Dekkers
Marthijn de Blaeij
Sean Sauren
Jorien van Dijk
Omgevingspsychologie toepassen in ruimtelijke vraagstukken
Jorien van Dijk (Omgevingspsycholoog)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de spreker
Joren van Dijk is mede-oprichter van het bureau Omgevingspsycholoog. Omgevingspsycholoog bouwt gebruikerservaringen met ruimtelijke ingrepen. Het bureau werkt aan vraagstukken waarin een relatie tussen gedrag, gebruikerservaring en ruimte centraal staat. Denk aan vragen als:
• Hoe kunnen we het voor stadsbezoekers gemakkelijker maken de weg te vinden?
• Hoe verbeteren we de wachtervaring van bewoners die een stadskantoor bezoeken?
• Of hoe zorgen we ervoor dat mensen zich veiliger voelen in een nachtelijke omgeving?
Bij het oplossen deze vragen maken ze gebruik van inzichten en methoden uit de wetenschap van de omgevingspsychologie.
Deelsessie
In de deelsessie bespreken we één of meerdere casussen die we hebben uitgevoerd voor lokale, regionale en/of landelijke overheid. Hierin stond een gedrag- of ervaringsprobleem in een ruimtelijke context centraal. We bespreken de wetenschappelijke inzichten uit omgevingspsychologie en hoe we deze hebben toegepast. Met het publiek bediscussiëren we de uitdagingen die we ervaarden bij de uitvoer van de projecten.
Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg…
Bewustwording, hoe doe je dat?
Mirjam van Burgel en Jessica Overweg(Agentschap Telecom)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de spreker
Mirjam van Burgel werkt als onderzoeker Telekwetsbaarheid bij Agentschap Telecom.
Met het programma Telekwetsbaarheid wil het agentschap organisaties bewust maken van de afhankelijkheid en kwetsbaarheid van telecommunicatie. Door het bieden van handelingsperspectief helpt zij maatschappelijke ontwrichting te voorkomen.
Mirjam heeft jarenlang gewerkt als risico-expert in de olie- en gasindustrie, waar ze zich bezig hield met de veiligheid en betrouwbaarheid van ondergrondse leidingen. De basis en interesse voor telecom is ontstaan gedurende haar werktijd bij KPN Research. Bij het programma Telekwetsbaarheid zet zij haar kennis van risico-evaluaties in op uitval van telecom en is bewustwording een belangrijk instrument. Hier maakte zij kennis met gedragsonderzoek.
Onderzoek heeft altijd als een rode draad door haar werkzaamheden gelopen. Toegepast onderzoek in de industrie en meer pionierend in de academische wereld bij de ontwikkeling van laser-gebaseerde apparatuur om vulkaagassen, poolijs en pinguïnbloed te analyseren.
Mirjam is gepromoveerd in de fysische chemie.
Jessica Overweg werkt ook als onderzoeker binnen het programma Telekwetsbaarheid bij Agentschap Telecom. Jessica heeft Communicatie- en Informatiewetenschappen gestudeerd. Binnen deze studie kwam zij in aanraking met onderzoek doen naar bewustwording en gedragsverandering. Na haar studie heeft Jessica bij KPN gewerkt, waar zij kennis opdeed op het gebied van telecommunicatie. Vervolgens is Jessica verder gegaan in de onderzoekswereld. Binnenkort promoveert zij op het gebied van taal & psychologie. Binnen al haar werkzaamheden staat multidisciplinair onderzoek, en daarbij leren over de grenzen van verschillende disciplines, centraal.
Deelsessie
Mobiel internetten, contactloos betalen, camerabewaking: telecommunicatie is overal. Maar wat gebeurt er als telecommunicatie uitvalt?
Met het programma Telekwetsbaarheid richt Agentschap Telecom zich op een aantal vitale sectoren, om organisaties bewust te maken van hun afhankelijkheid en de kwetsbaarheid van telecommunicatie. Door het bieden van handelingsperspectief helpen we maatschappelijke ontwrichting te voorkomen als onze telecominfrastructuur het laat afweten. Maar bewustwording, hoe doe je dat?
Eén van onze instrumenten is de quickscan, waarmee we bepalende factoren voor telekwetsbaarheid proberen te achterhalen. Waarom is de ene organisatie telekwetsbaar en de ander niet? Hangt telekwetsbaarheid samen met de bedrijfssector of zijn andere eigenschappen belangrijker? Hoe kunnen we zo veel mogelijk bedrijven bereiken met onze adviezen? Samen met het Behavioural Insight Team van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat hebben we een veldonderzoek rondom de quickscan verricht.
In deze interactieve sessie vertellen we hoe ons programma bewustwording aanpakt en delen we geleerde lessen uit de praktijk. Samen met jou zoeken we naar antwoorden op bovenstaande en andere vragen.
Mirjam van Burgel
Jessica Overweg
Ingrid Maas en Henry Vermaas
Data-gestuurde gedragsexperimenten van de Belastingdienst/Toeslagen
Ingrid Maas en Henry Vermaas (Belastingdienst)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
Henry Vermaas en Ingrid Maas zijn medewerkers van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst. Henry is projectleider en Ingrid is communicatie-/gedragsexpert. Henry heeft de studie Vrijetijdskunde gedaan en heeft verschillende functies bij de Belastingdienst vervuld, van 1998 tot heden. Ingrid heeft communicatiewetenschap gestudeerd en in haar werk heeft communicatie altijd centraal gestaan, met in de laatste jaren meer focus op gedrag.
Vanaf 2016 hebben Henry en Ingrid voor de afdeling Toeslagen experimenten opgezet, onder de noemer ‘De natuurlijke dialoog’. De basisgedachte hiervan was dat de Belastingdienst in al haar uitingen richting haar burgers meer de basisprincipes zou moeten volgen van een gewoon, goed gesprek.
Momenteel werken zij beiden (samen met andere collega’s) aan experimenten waarin gedrag centraal staat en waarin zij rondom toeslagen het doenvermogen van burgers willen vergroten. Het terugdringen van schuldenproblematiek is hierbij een belangrijke doelstelling.
Deelsessie
De afdeling Toeslagen van de Belastingdienst staat voor een aantal grote vraagstukken.
Hoe kunnen wij maatwerk leveren aan burgers, als 8,2 miljoen burgers te maken hebben met één of meer toeslagen? Hoe kunnen wij rondom toeslagen het doenvermogen van burgers vergroten? Hoe zetten wij in op het voorkomen van terugvorderingen en schuldenproblematiek?
Rondom deze vraagstukken voert de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst gedragsexperimenten uit. Hierin speelt data-analyse een cruciale rol. Diverse experimenten zijn afgerond, waarbij de aanpak nu voor de hele doelgroep is geïmplementeerd. Andere experimenten zitten nog in verschillende fases.
In deze deelsessie schetsen we onze aanpak en vertellen we over onze successen en uitdagingen. Ook wisselen we graag met u van gedachten over mogelijke vervolgexperimenten.
To show or not to show? That’s the question
Kaj Bots en Kevin de Goede (UWV en Dijksterhuis en Van Baaren)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
Kaj Bots is werkzaam bij UWV. Hij werkt daar bij de directie Handhaving, het bedrijfsonderdeel dat verantwoordelijk is voor het handhavingsbeleid van UWV. Hij is sociaal psycholoog en heeft zich gespecialiseerd in gedragsverandering. Binnen UWV houdt hij zich bezig met onderzoek en advies op het gebied van het toepassen van gedragsinzichten binnen het beleid, de dienstverlening en de communicatie van UWV.
Kevin de Goede is werkzaam als gedragswetenschapper bij Dijksterhuis en Van Baaren. Hij helpt mensen door het hele land om de psychologie achter gedrag te begrijpen en laat ze zien op welke manieren ze gedrag succesvol en langdurig kunnen veranderen.
Deelsessie
Net als veel andere organisaties heeft UWV te maken met no-show gedrag van klanten. Samen met gedragspsychologen van Dijksterhuis en Van Baaren onderzoekt UWV waarom WW’ers en Ziektewet-klanten soms niet komen opdagen bij een afspraak en wat eraan gedaan kan worden om ervoor te zorgen dat mensen toch komen.
De sprekers van deze sessie nemen je mee in hoe ze dit onderzoek aangepakt hebben en laten zien hoe je verschillende onderzoeksmethoden kan combineren om tot gedegen gedragsinterventies te komen. Denk bijvoorbeeld aan het analyseren van de klantreis vanuit een gedragsperspectief en het achterhalen en vergelijken van de ervaringen van klanten door middel van focusgroepen en een vragenlijst.
Kaj Bots
Kevin de Goede
Het gat tussen weten en doen
Aurelien Baillon en Sophie van der Zee (Erasmus Universiteit Rotterdam)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
De in Frankrijk geboren en opgeleide Aurélien Baillon is sinds 2007 verbonden
aan de Erasmus School of Economics in Rotterdam. Als bijzonder hoogleraar maakt hij deel uit van de sectie gedragseconomie. Hij doet onderzoek naar het nemen van beslissingen onder risicovolle en onzekere omstandigheden. In zijn nieuwste onderzoekslijn ontwikkelt Aurélien ondervragingsmethodes om mensen eerlijker antwoord te laten geven.
Sophie van der Zee is universitair docent bij de vakgroep Toegepaste Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zij combineert haar achtergrond in psychologie en informatica om onderzoek te doen naar (on)eerlijk gedrag. Sophie heeft een automatische leugendetectiemethode ontwikkeld op basis van motion capture apparatuur en onderzoekt hoe ons taalgebruik verandert als we liegen. Daarnaast doet ze onderzoek naar slachtoffers van cybercrime. Wie gedragen zich digitaal onveilig, op welke manier, waarom en hoe kunnen we dat verbeteren?
Deelsessie
Waarom doen mensen niet altijd wat ze zouden moeten doen? De oorzaak van risicovol gedrag is niet altijd dat mensen onwetend zijn over de consequenties van hun gedrag. Er is juist uitgebreid wetenschappelijk bewijs, bijvoorbeeld op het gebied van gezond gedrag en veiligheid, dat mensen risicovol gedrag blijven vertonen, ook al kennen ze de mogelijke consequenties en weten ze welk gedrag wel verstandig zou zijn. Zo gebruiken veel mensen geen condooms tijdens een one-night-stand en wordt er in Nederland nog steeds veel illegaal gedownload.
In deze sessie presenteren we de resultaten van een cybersecurity veldstudie die laat zien hoe belangrijk het is dat we echt gedrag meten, in plaats van mensen alleen naar hun gedrag te vragen. Vervolgens bespreken we verschillende economische en psychologische theorieën die dit gat tussen weten en doen kunnen verklaren. We eindigen met de vraag of awareness campagnes van beleidsmakers de juiste keuze zijn.
Aurelien Baillon
Sophie van der Zee
Weten wat werkt in de bijstand
Stephanie Rosenkranz, Timo Verlaat, Thomas Schillemans en Zandra Cuenen (Universiteit Utrecht en gemeente Utrecht)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
Stephanie Rosenkranz is hoogleraar micro-economie aan de Utrecht University School of Economics en lid van de Stream Instituties en Gedrag bij de UU. In haar onderzoek richt ze zich op het begrijpen van individuen en bedrijven als gevolg van monetaire en niet-monetaire prikkels, rekening houdend met de onderlinge afhankelijkheid van formele en informele instituties. Haar belangrijkste onderzoeksthema's zijn duurzame besluitvorming, de rol van cultuur en overtuigingen en de rol van sociale en economische netwerken.
Timo Verlaat is promovendus aan de Utrecht University School of Economics. Zijn promotieonderzoek richt zich op het toepassen van gedragseconomische kennis op beleid in het sociaal domein. Hij is nauw betrokken bij het Utrechtse bijstandsexperiment ‘Weten wat werkt’, een grootschalig onderzoek naar een betere aanpak in de bijstand.
Thomas Schillemans is hoogleraar bestuurskunde met een focus op verantwoording, gedrag en instituties aan de Universiteit Utrecht en decaan van het Leeratelier Toezicht, Naleving & Gedrag bij de NSOB en trekker van de Stream Instituties en Gedrag bij de UU. In zijn onderzoek richt hij zich op thema’s als: publieke verantwoording, governance, vertrouwen en de rol van de media in de beleidsuitvoering.
Zandra Cuenen is projectleider bij de gemeente Utrecht. In het kader van het onderzoek 'Weten wat werkt' is zij verantwoordelijk voor de implementatie van de verschillende experimentele interventies.
Deelsessie
Centraal staat de vraag hoe de Participatiewet doeltreffender kan zijn voor de arbeidsinschakeling, arbeidsparticipatie en uitstroom van bijstandsontvangers. In een onderzoeksproject met de gemeente Utrecht onderzoeken we het effect van verschillende bijstandsaanpakken op het aanvaarden van regulier, betaald werk en het onafhankelijk worden van de uitkering. We bekijken daarnaast wat voor effect ze hebben op aspecten als maatschappelijke participatie, welbevinden en gezondheid en werkzoekgedrag. Ook analyseren we de tevredenheid van participanten en medewerkers en de kostenefficiëntie van de aanpak.
De alternatieve aanpakken die we willen onderzoeken zijn gebaseerd op theorieën uit de gedragseconomie. Onderzoek op dit gebied toont aan dat mensen vaak een ander gedragspatroon hebben dan de klassieke economische theorie aanneemt. We denken daarom dat een aanpak gebaseerd op vertrouwen, eigen regie en meer vrijheid mogelijk betere resultaten zou kunnen bereiken dan het huidige regime van sancties.
Stephanie Rosenkranz
Timo Verlaat
Thomas Schillemans
Zandra Cuenen
Toepassen van gedragsinzichten bij het bevorderen van gezond, duurzaam en veilig eten
Roel Hermans en Frederike Mensink (Voedingscentrum)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de sprekers
Roel Hermans, expert voeding en gedrag, werkt sinds 2016 bij het Voedingscentrum en is daarnaast onderzoeker op de afdeling gezondheidsbevordering aan de Universiteit van Maastricht. De grootste uitdaging rondom gezondheidsgedrag is volgens Roel niet het vergroten van kennis en bewustzijn, maar zorgen dat mensen gaan doen wat goed voor hen is en hun leefstijlgedrag aanpassen of veranderen. Zijn doel is om gedragswetenschap te vertalen naar de praktijk, zodat zijn kennis over eetgedrag terecht komt waar het nodig is: in de maatschappij.
Frederike Mensink, expert voeding en gedrag, werkt al verscheidene jaren mee aan de ontwikkeling van verschillende campagnes en interventies van het Voedingscentrum. Daarbij maakt zij gebruik van de uitgebreide kennis die zij heeft van de verscheidene gedragsveranderingsmodellen die er zijn. Door deze kennis te combineren met inzichten in effectieve en bruikbare methoden en strategieën, vertaalt zij wetenschap naar de praktijk.
Deelsessie
Hoe heeft het Voedingscentrum de afgelopen jaren gedragsverandering ingebed in de organisatie? In deze deelsessie nemen we u mee in dat proces. Wat werkt goed, waar liggen de uitdagingen? Ook laten wij zien hoe wij inzichten uit de gedragswetenschappen gebruiken bij het ontwikkelen van nieuwe tools en activiteiten.
Roel Hermans
Fréderike Mensink
Owain Service
Predictive: online experimenten zetten
Owain Service (BIT UK)
Tijd: 13.30-14.30 uur
Over de spreker
Owain Service is CEO of BI Ventures. Owain was previously a Deputy Director of the Prime Minister’s Strategy Unit, where he led programmes of work on public service reform, education, energy and developed the UK’s first National Security Risk Assessment as part of the Strategic Defence and Security Review. Prior to that, Owain chaired European negotiations while at the Foreign Office during the UK Government’s 2005 Presidency of the European Union. Owain holds degrees from Cambridge and the London School of Economics and has written widely on public policy strategy and behavioural insights, having co-authored most of the team’s papers (including ‘Test, Learn, Adapt’, ‘Behaviour Change and Energy Use’ and the EAST paper).
Deelsessie
Volgt